در این بخش از آموزش گروه صنعتی ایران کوپلر  به صورت تخصصی به موضوع بررسی تاثیر نرخ ارز بر بازار آهن آلات  پرداخته شده است. این روزها که نرخ ارز و به‌ویژه قیمت دلار کانال‌های جدید قیمتی را پشت هم رد می‌کند، فعالان اقتصادی در هر حوزه باید نسبت به تأثیر این افزایش قیمت دلار در صنایع مختلف حساس‌تر شوند. بازار آهن و فولاد مانند اکثر بازارها ارتباط مستقیمی با نوسانات ارز دارد اما گاهی عواملی مانند رکود یا برخی قوانین دولتی می‌تواند قواعد بازار را با تغییر همراه کند. در این مقاله سعی می‌کنیم موشکافانه و بازاری‌تر به تاثیر قیمت ارز بر بازار آهن بپردازیم.

متغیرهای تأثیرگذار بر قیمت آهن

غیر از نوسانات دلار، قیمت آهن به عوامل داخلی و خارجی زیادی وابسته است که از این میان می‌توان به میزان عرضه و تقاضای بازار، قیمت جهانی آهن و فولاد، نرخ انرژی و سوخت، عواملی محیطی مانند جنگ و بیماری‌ها، تورم یا رشد اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته و وضعیت صنایع مصرف‌کننده فولاد اشاره کرد.

ارتباط قیمت دلار و قیمت آهن با اقتصاد

فولاد و بازار آهن یکی از مهم‌ترین صنایع در دنیا و نمادی از پیشرفت یک کشور به شمار می‌روند. به همین دلیل است که چین به عنوان یک غول صنعتی، هم بزرگ‌ترین تولیدکننده و هم بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد در دنیا به حساب می‌آید. کاهش رشد اقتصادی این کشور با کاهش مصرف فولاد و بهبود وضعیت اقتصادی آن با افزایش مصرف فولاد همراه است. بنابراین رشد اقتصادی با رونق بخشیدن به بخش تقاضا و مصرف آهن آلات، باعث افزایش قیمت آهن می‌شود. هم‌چنین قیمت ارز و پول ملی هم با شاخص‌های اقتصادی یک کشور همسو بوده و می‌توان از این منظر به هر دو گزینه نگاه کرد.

تاثیر قیمت ارز و دلار بر بازار آهن

در ارتباط با تأثیر قیمت دلار بر بازار آهن می‌توان اشاره کرد که در وهله اول اثرات روانی نوسانات ارز است که به طور مستقیم بر بازار آهن و قیمت محصولات فولادی تاثیر می‌گذارد. در وهله بعدی از تأثیرات ارز بر بازار آهن هم می‌توان به تغییر قیمت مواد اولیه زنجیره تولید فولاد و آهن‌آلات، هزینه حمل و نقل محصولات اولیه و نهایی فولاد، میزان تمایل به صادرات و کسب درآمد دلاری توسط تولیدکنندگان محصولات فولادی و کاهش عرضه محصول فولادی در بازار داخلی اشاره کرد.

به همین دلیل است که با کاهش عرضه و به دلیل هیجان خریداران، تورمی بودن اقتصاد و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن بازار آهن مشاهده می‌شود که میزان تقاضای محصولات فولادی در زمان افزایش نرخ دلار افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. در ادامه و با تسلط هیجان بر بازار آهن، تولیدکنندگان هم عرضه‌های خود را افزایش می‌دهند و بازار به اصطلاح نیاز خود را پیش‌خور می‌کند. مانند اتفاقی که در بهار سال 1401 رخ داد و محصولات فولادی با ثبت نرخ‌های تاریخی، دچار افت قیمت و رکود شدند.

از تأثیرات غیرمستقیم قیمت ارز بر بازار آهن و فولاد هم می‌توان به تأثیر افزایش نرخ ارز بر اقتصاد، افزایش تورم و درنتیجه کاهش رشد صنایع مصرف‌کننده فولاد مانند ساخت و ساز اشاره کرد که درنهایت باعث ایجاد رکود در بازار آهن‌آلات می‌شود. به طور خلاصه افزایش قیمت ارز مانند دلار باعث می‌شود قدرت خرید مردم کاهش یابد. وقتی مردم نتوانند خرید کنند تورم و رکود اقتصادی شروع خواهد شد.

قیمت در بورس کالا

همان‌طور که می‌دانید قیمت معامله محصولات فولادی در بورس کالا یکی از معیارهای معاملات آهن‌آلات در بازار آهن است. معمولاً قیمت در بورس کالا بر مبنای قیمت پایه شروع و محاسبه می‌شود که خود این نرخ به قیمت جهانی شمش و نرخ دلار (البته نیمایی نه آزاد) وابسته است.

قیمت شمش جهانی × میانگین هفتگی دلار نیمایی × 0.95 = فرمول قیمت پایه محصولات فولادی در بورس کالا

مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین کالا و فلز اساسی، فولاد است و در این مقاله رابطه دلار و فولاد را که یک ارتباط مستقیم و منطقی است، بیان می‌کنیم. فولاد، به عنوان یک کالای جهانی که قیمت آن روزانه تغییر می‌کند، براساس دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود و ایران بازار ساز، بازار فولاد نیست. در نتیجه در تحلیل قیمت فولاد به نسبت ریال باید حتما نسبت قیمت ریال و دلار را بررسی کرد. دو مورد بر قیمت شمش آهن و فولاد تاثیرگذار است که تعیین‌کننده قیمت نهایی فولاد هستند:

• ارزش واحد پول کشورهای مختلف در مقابل دلار آمریکا
• هر عامل طبیعی و غیرطبیعی تاثیرگذار بر حجم عرضه و تقاضا