لیستوفر چیست؟ و چه کاربردهایی دارد
مقدمه
در دنیای امروز، مدیریت منابع و بهینه‌سازی فرآیندها از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از ابزارهای کلیدی در دستیابی به این هدف، استفاده از لیستوفر می‌باشد. لیستوفر در زمینه‌های مختلفی مانند مهندسی سازه و توسعه نرم‌افزار به کار می‌رود و نقش حیاتی در سازمان‌دهی و مدیریت پروژه‌ها ایفا میکند. این مقاله که توسط گروه صنعتی ایران کوپلر تهیه شده است، به بررسی جامع مفهوم لیستوفر، کاربردها و اهمیت آن در پروژه‌های مختلف می‌پردازد. گروه صنعتی ایران کوپلر با سال‌ها تجربه در ارائه راهکارهای صنعتی، امیدوار است که این مقاله بتواند به خوانندگان درک عمیق‌تری از لیستوفر و نقش آن در بهبود کارایی و کاهش ضایعات پروژه‌ها ارائه دهد.
لیستوفر چیست؟
لیستوفر در حقیقت راهنمای جامع آرماتوربندی پروژه است که تمامی جزییات مربوط به نحوه خم و برش میلگردها در آن درج شده است. استفاده از این جدول باعث میشود که فرایند آرماتوربندی با سرعت و دقت بالاتر انجام شود. همانند سایر نقشه‌ها و دیتیل‌های مربوط به پروژه‌های ساختمانی، جدول لیستوفر میلگرد نیز در گذشته به‌صورت دستی تهیه میشود اما امروزه از نرم‌افزارهای مخصوص برای تهیه آن استفاده می‌کنند.
موقعیت میلگرد، سایز، شکل یا نحوه خم، طول، تعداد و وزن میلگرد در جدول لیستوفر درج میشود و با استفاده از آن، میتواند به تعداد میلگردهای موردنیاز برای فونداسیون و همچنین سایز آنها پی برد. بنابراین، میتوان جدول لیستوفر میلگرد را به عنوان نوعی راهنمای خرید میلگرد برای پروژه نیز محسوب کرد.
چرا تهیه لیستوفر میلگرد مهم است؟
معمولاً در زمان مناقصه یا به عبارتی تحویل مدارک پیش‌نیاز برای اجرای سازه‌های آهنی، نقشه لیستوفر میلگرد نیز تهیه و به‌طرف معامله تحویل داده میشود. این نقشه دید کلی برای تخمین درست از حجم آرماتورهای موردنیاز سازه موردنظر را در اختیار طرف دیگر معامله قرار دهد. با استفاده از این نقشه میتوان محاسبات سرعت اجرای کار را نیز انجام داد. تهیه لیستوفر آرماتور از پرت شدن میلگردها جلوگیری میکند و راهنمای خوبی برای خمش و میزان برش میلگرد است. لیستوفر در تخمین وزن میلگرد مورد نیاز نیز تأثیر زیادی دارد.
کاربردهای لیستوفر چیست و چرا کار آرماتوربندی را آسان تر میکند؟
فرض کنید می‌خواهید بدون وجود لیستوفر میلگرد، آرماتوربندی ساختمان را انجام دهید. در آن صورت دید کلی نسبت به حجم آرماتورها نخواهید داشت، چرا؟ چون مواردی مانند تعداد آرماتورها، طول و سایز آنها و میزان خم آرماتور را به‌طور دقیق نمی‌دانید. حتی استفاده از لیستوفر میلگرد باعث میشود که آرماتوربند بداند باقی‌مانده برش میلگرد را دقیقاً در چه جایی باید استفاده کند.
طبیعتاً باید در زمان استفاده از لیستوفر، نظارت درست و دقیقی بر کار آرماتوربند داشت تا میزان خطای احتمالی کار به حداقل برسد.
جدول لیستوفر یا به اصطلاح (bar bending schedule) دارای اطلاعاتی مانند موارد زیر درباره میلگردها است:
- طول
- قطر
- تعداد
- سایز و زوایا
- شکل خمش آرماتور در هر بخش سازه
- لیستوفر راهنما
- مرجعی از اطلاعات اروماتور ها
- سازه های فلزی مصرفی در بخش های مختلف سازه
همچنان این جدول به ما کمک می کند که دقت بیشتر و بهتری برای تهیه میلگرد داشته باشیم.
ردیف | عنوان ستون | توضیحات |
1 | pos | موقعیت هر میلگرد شماره گذاری میشود که میتواند در پلان یا در جزئیات، آدرس‌دهی شود. |
2 | Ø | فی یا سایز میلگرد مشخص میشود. |
3 | Shape | شکل آرماتورها از لحاظ وضعیت خم (یکسر خم، دوسر خم، بدون خم، اوتکا و…) ترسیم میشود. طول خم ها و ابعاد باید روی هر قسمت نوشته شود. |
4 | Length | طول آرماتور (شامل جمع جزئیات طولهای درج‌شده در ستون سوم جدول) نوشته میشود. |
5 | Number | تعداد مورد نیاز آرماتور درج میشود. |
6 | Weight | وزن میلگرد (حاصل‌ضرب وزن واحد طول میلگرد مشخصشده ضربدر طول میلگرد ضربدر تعداد میلگرد) نوشته میشود. |
چگونه لیستوفر میلگرد تهیه کنیم؟
در تهیه و استفاده از لیستوفر باید سه موضوع یا سه مرحله زیر را مدنظر قرار داد:
- موارد فنی
- آنالیز پرت
- اولویت اجرایی
با توجه به این موارد، میتوان تصمیم‌گیری کرد کدام بخش لیستوفر، چه زمانی در اختیار آرماتوربند قرار داده شود. بدون سپری شدن فرایند یاد شده و در صورت قرار دادن یکباره لیستوفر در اختیار آرماتوربند، احتمال پرت شدن آرماتورها افزایش یافته و این امر، منجر به اتلاف هزینه و وقت میشود.
زیرا در این وضعیت، بعضا آرماتورهایی که مربوط به اواخر کار یک سازه هستند و نیازی به آنها در ابتدا نیست، خم و برش زده میشود و بعضی آرماتورهایی که برای اوایل کار نیاز است خم‌کاری و برش‌کاری نشده و مقدار زیادی آرماتور خم و برش خورده بدون کاربرد باقی می‌ماند. بنابراین باید دو نکته را مدنظر قرار داد:
- لیستوفر آرماتورها بر اساس نیاز و زمان‌بندی در اختیار تیم اجرایی یا اکیپ آرماتوربند قرار گیرد.
- خم و برش به تناسب پیشرفت کار انجام شود.
نرم افزار لیستوفر میلگرد
برای تهیه لیستوفر، نرم افزارهایی مانند اکسل، اتوکد و مترورپلاس راهگشا هستند. در این زمینه، مترور پلاس یک نرم افزار قدرتمند و ساده برای تولید جداول لیستوفر آرماتور در نرم افزار اکسل است که با استفاده از آن میتوان شکل آرماتور مورد نظر را مابین اشکال از پیش تعریف شده انتخاب کرده و پوز تعداد، قطر و طول اضلاع مختلف آرماتور را وارد کرد.
سپس اطلاعات مربوط به پوز همراه با شکل آرماتور به صورت خودکار به جدول اکسل اضافه میشود. همچنین میتوان از طریق اکسل و اتوکد نیز نسبت به تهیه لیستوفر اقدام کرد. علاوه بر آن آنالیز پرت برای مشخص کردن ترتیب برش آرماتورها به نحوی که کمترین پرتی را داشته باشد، نیز مهم است. برای آنالیز پرت، میتوان از قابلیت filter در نرم افزار Excel استفاده کرد.
دلایل استفاده از لیستوفر
یکی از مهمترین وظایف دفتر فنی در پروژه‌های عمرانی، تهیه جداول لیستوفر یا همان جداول خم و برش آرماتور است. اگر قرار باشد تمام المان‌های فلزی را در اسکلت ساختمان، حجم بتن مصرفی در فونداسیون و دیوار برشی و سقف‌ها و یا شاخه‌های آرماتور در فونداسیون را تک تک محاسبه کنید، کاری بسیار زمان‌بر خواهد بود. از طرفی محاسبه آنها برای همه سازندگان در زمان اجرا ضروری است.
محاسبه این موارد در نقشه‌ها کمک میکند تا مجری علاوه بر مشاهده نقشه، درک لازم از میزان مصالح مورد استفاده داشته باشد. برای این منظور، استفاده از جدول لیستوفر در تهیه نقشه‌ها مهم است. این جداول برای محاسبه وزن آرماتور در صورت وضعیت و کمک به قطع و خم آرماتور در کارگاه، کاربرد دارند.
جمع‌بندی
لیستوفر ابزاری ضروری برای مدیریت منابع در پروژه‌های مختلف است. این لیست به متخصصان در زمینه‌های مختلف کمک میکند تا نیازهای پروژه را بهتر درک کنند، منابع را بهینه‌سازی کنند، و فرآیندها را سازمان‌دهی کنند. بدون لیستوفر، احتمال اشتباهات، هدر رفتن منابع، و تاخیر در پروژه‌ها افزایش می‌یابد.
همچنین شما میتوانید برای بررسی بهتر وصله مکانیکی به صفحه کوپلر چیست مراجعه فرمائید.
از دیگر محصولات، خدمات و قیمت کوپلر در صفحه اینستاگرام گروه صنعتی ایران کوپلر با خبر باشید.